واکنش عملکرد تک بوتۀ سوخ، محتوای سبزینه و غلظت رنگیزه‌های نورساختی رقم‌های پیاز خوراکی (Allium cepa L.) به پیش‌تیمار و اندازۀ بذر

به‌منظور ارزیابی واکنش عملکرد تک بوته، محتوای سبزینه (کلروفیل) و غلظت رنگیزه‌های نورساختی (فتوسنتزی) برگ رقم‌های پیاز خوراکی به پیش‌تیمار و اندازۀ بذر، این پژوهش در دو سال زراعی (1391 و 1392) به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان شرقی اجرا شد. عامل‌های آزمایش شامل پیش‌تیمار (پرایمینگ) در چهار سطح پیش‌تیمار آبی (هیدرو پرایمینگ با آب مقطر، پیش‌تیمار اسمزی (اسموپرایمینگ) با نیترات پتاسیم، پیش‌تیمار با مادۀ فولامین 2 درصد و شاهد، اندازۀ بذر در سه سطح (ریز، متوسط و درشت) و رقم‌ در دو سطح (قرمزآذرشهر و زرقان) بود. ویژگی‌های عملکرد تک بوته، میزان سبزینه در مرحلۀ سوخ‌دهی و رسیدگی فیزیولوژیکی، سبزینۀ کل، سبزینۀ a، سبزینۀ b، کاروتنوئید و نسبت سبزینۀ  a/b بررسی شد. نتایج نشان داد که تأثیر پیش‌تیمار و اندازۀ بذر از نظر همۀ ویژگی‌های مورد بررسی از لحاظ آماری تفاوت معنی‌دار نشان داد. نتایج نشان داد که پیش‌تیمار بذر موجب بهبود ویژگی‌های عملکرد تک بوته، محتوای سبزینه و غلظت رنگیزه‌های نورساختی برگ شد به‌طوری‌که بیشترین عملکرد تک بوته، سبزینه‌های a، b و نسبت سبزینۀ  a/b به‌ترتیب 85/195 گرم، 48/33، 79/7 میلی‌گرم در گرم وزن تازه و 3/4‌ به پیش‌تیمار با مادۀ فولامین تعلق داشت و کمترین آن‌ها از تیمار شاهد به‌دست آمد. همچنین مقایسۀ میانگین‌ها نشان داد که بیشترین عملکرد تک بوته، سبزینه‌های a، b و نسبت سبزینۀ a/bبه‌ترتیب 66/180 گرم، 60/21، 20/7 میلی‌گرم در گرم وزن تازه‌ و 9/3 از بذرهای درشت و کمترین آن‌ها از بذر ریز به‌دست آمد.